Hoàng tử Vĩnh Kỳ được sinh vào ngày 7 tháng 2 (âm lịch) năm Càn Long thứ 6 (1741), giờ Sửu, sinh mẫu là Du Quý phi. Ông từ nhỏ cần mẫn hiếu học, mỗi ngày đều là người đến thư phòng sớm nhất. Hoàng tử Vĩnh Kỳ lớn lên nổi tiếng đa tài đa nghệ, thông thạo ba ngôn ngữ Hán, Mãn, Mông Cổ. Trên thông thiên văn, dưới tường địa lý, giỏi lịch pháp, toán học, có tài thi ca, thư pháp, cưỡi ngựa bắn tên, nên rất được Càn Long Đế coi trọng. Theo cách nói của Càn Long Đế, sau cái chết của Vĩnh Liễn cùng Vĩnh Tông, thì Vĩnh Kỳ là nhân tuyển lập làm Thái tử được ông cân nhắc:「"Khi ấy Trẫm coi Hoàng ngũ tử là xuất chúng nhất trong các A ca, Hán văn, Mãn Châu và Mông Cổ đều thành thạo, cưỡi ngựa bắn cung và phép nhính cũng đều xuất sắc. Ý của Trẫm là yêu thương nhất, cũng tính việc chọn mà chưa kịp nói, sau bệnh liên miên mà chết"; 其时朕视皇五子, 于诸子中觉贵重, 且汉文, 满洲, 蒙古语, 马步射及算法等事, 并皆娴习, 颇属意于彼, 而未明言, 乃复因病旋逝」.

Năm Càn Long thứ 22 (1757), ngày 21 tháng 10 (âm lịch), Hoàng ngũ tử Vĩnh Kỳ làm lễ thành hôn với Tây Lâm Giác La thị, cháu gái Ngạc Nhĩ Thái. Năm thứ 28 (1763), Thanh Yến điện gặp hỏa hoạn, Vĩnh Kỳ đã cứu Càn Long Đế thoát hiểm, làm cho Càn Long Đế sau đó càng yêu quý ông.